جاذبه های گردشگری

عمارت مسعودیه

بنایی است که به دستور مسعود میرزا ملقب به ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه قاجار در تهران میدان بهارستان ساخته شد. مساحت عمارت مسعودیه حدود 4000 مترمربع و تشکیل شده از بیرونی (دیوان خانه) و اندرونی و دیگر ملحقات است. در واقع نام این عمارت نیز برگرفته از نام مسعود میرزا به مسعودیه شهرت یافته است که امروزه از جاهای دیدنی تهران محسوب می‌شود . مجموعه عمارت مسعودیه شامل 5 عمارت دیوانخانه، سفره خانه، حوض خانه، عمارت سید جوادی، عمارت مشیرالملکی و عمارت سردر است که در جای جای آن پر است از گچبری، کاشیکاری، خطاطی، نقاشی دیواری و به طوری کلی تزیینات نفیس، تقسیم بندیهای فضایی و عملکردهای متنوع. این مجموعه تاریخی دارای 7 کتیبه است که دو کتیبه در سردر اصلی، یک کتیبه در سردر کالسکه رو، دو کتیبه در عمارت دیوانخانه و دو کتیبه نیز در عمارت مشیریه قرار دارد . عمارت مسعودیه در طول سالهای عمر خود شاهد وقایع بسیار زیادی بوده است. در جریان جنبش مشروطه با توجه به نزدیکی آن به میدان بهارستان و اختلاف ظل السلطان با برادرش مظفر الدین شاه و فرزند او، یکی از پایگاه های مشروطه خواهان و مخالفان محمد علی شاه بود. در سال 1287 در نزدیکی این عمارت بمبی دست ساز زیر کالسکه محمد علی شاه منفجر شد که بهانه لازم را برای به توپ بستن مجلس دست او داد. پس از واقعه بهارستان، عمارت مسعودیه نیز به همراه خانه ظهیرالدوله و سایر مشروطه خواهان به رگبار بسته شد . بنای بسیاری از ساختمان های فرهنگی کشور در این عمارت گذاشته شد. نخستین کتابخانه و موزه ملی ایران جایی در گوشه این عمارت برپا شدند. در حدود سال های 1304 انجمن معارف با استفاده از یکی از اتاق های آن نخستین کتابخانه رسمی کشور را که پایه اصلی و اولیه کتابخانه ملی بود را گذاشت. چند سال بعد نیز یکی دیگر از اتاق های آن به عتیقه های باستانی که از گوشه و کنار ایران به دست آمده بود اختصاص یافت و در حقیقت نخستین موزه ایران در آن پایه گذاری شد. اشیای عتیقه همین جا در سال 1318 به موزه ملی منتقل شدند . این اثر در تاریخ 27 دی 1377 با شماره ثبت 2190 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و روزانه پذیرای شمار زیادی از هنرمندان و هنردوستان است . مطابق موافقت‌نامه‌ای که اواخر سال 1389 میان «سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور» و «شرکت سرمایه‌گذاری ساختمانی عظام» امضا شد پروژه مرمت، بازسازی و بهره‌برداری از عمارت مسعودیه به مدت 59 سال به این شرکت واگذار شد که قرار بوده مرمت این بنا در 3 سال انجام شود اما با گذشت 6 سال مرمت به طور کامل انجام نگرفت و خسارت های زیادی به دلیل اهمال در مرمت، به این مجموعه وارد شد. بعد از جنجال های فراوان میان صندوق احیای آثار تاریخی و شرکت سرمایه گذاری عظام سرانجام در تابستان 95 عمارت مسعودیه از این شرکت بازپس گرفته شد. هنوز کشمکش ها بین صندوق احیای آثار تاریخی و شرکت سرمایه گذاری عظام بر سر این بنا ادامه دارد.

باغ تالار نیاسر

باغ تالار ازآثار جالب و دیدنی شهر نیاسر است که در ختان کهنسال و بس رفیع آن زبانزد خاص و عام است درختان سر به فلک کشیده که بسیار زیبا و دل انگیز است در این باغ قدیمی و زیبا که آب چشمه اسکندریه در میان آن جاریست و به آبشار منتهی می‌گردد و درختان آن از این آب سیراب می‌شوند عمارت بسیار زیبا و بدیع بنا نهاده شده است که به کوشک تالار معروف است .ساختمان فعلی کوشک از جمله بناهای باقی مانده از عمارت باغ تالار است و قدمت آن به دوران صفویه و در زمان شاه سلطان حسین صفوی که آخرین پادشاه این دوران است، بر می‌گردد.این عمارت و بنای تاریخی که روبه ویرانی بود به همت شهرداری و همکاری مسئولین ذیربط مرمت شده و آماده بازدید مهمانان گرانقدر است. از دیگر خصوصیات این مکان مشرف بودن آن به تمامی شهر نیاسر و اطراف آن است به عبارت دیگر در هر نقطه از نیاسر این امکان قابل رؤیت است. همچنین این باغ دارای استخر قایقرانی نیز است.

کاخ عالی قاپو

کاخ عالی قاپو در واقع عمارتی پرشکوه و زیبا است که در غرب میدان امام ( میدان نقش جهان ) و روبروی مسجد شیخ لطف الله واقع شده است. این بنای زیبا از مهمترین شاهکارهای معماری اوائل قرن یازدهم هجری و مربوط به دوره صفوی است که از شهرتی عالمگیر برخوردار است. اصل بنا در دوره شاه عباس اول احداث شده و در دوره جانشینان او الحاقات و تعمیراتی در آن انجام شده است. ساختمان دارای 5 طبقه است که هر طبقه تزئینات مخصوصی دارد. اگر چه این قصر در دوره های بعد از صفویه لطمات فراوان دیده است، هنوز نیز شاهکارهائی از تزئینات و نقاشی های عصر صفویه در آن، بینندگان را به تحسین وا می‌دارد. در چهل ساله اخیر به دلیل آن که خطر ویرانی کاخ عالی قاپو را تهدید می‌کرد و همچنین به علت توجه مردم و ارگانهای دولتی به میراث های فرهنگی، مرمت هائی توسط هیأت های متخصص داخلی و خارجی در آن انجام گرفته است.

عمارت سرای بدیع (خانه حاج رسولی ها)

بنای تاریخی سرای بدیع که اکنون به عنوان مجتمع فرهنگی، سیاحتی و هنری معرفی می‌گردد متعلق به تجار دوره سلطنت قاجار و حدود 240 سال قبل مشتمل بر 4 باب خانه مسکونی آن زمان بوده که سه باب از آنها طی قرون گذشته تخریب شده و یک باب خانه باقیمانده در سال 1383 توسط انسانی عاشق به میراث های ملی کشور بنام آقای علی اصغر بدیعی از وارثین بنا خریداری، مرمت و بازسازی شده است . قدمت این سرا به اواخر دوره صفوی می‌رسد. خانه باقیمانده مطابق با الگو برداری از خانه های زمان صفوی به صورت یک دست و بدون اضافه نمودن هیچ بخش الحاقی به کالبد اصلی آن مرمت شده است. مرمت و بازسازی این بنا در یک دوره 10 ساله و با صرف حدود 12 میلیار تومان به صورت شخصی و توسط آقای بدیعی با گماردن هنرمندان زیاد و چیره دستی شکل گرفته است. خانه فعلی ۱۴۰۰ متر مربع زیر بنا دارد که به طور کامل و مطابق با اصول مهندسی، رطوبت زدایی و ایمن سازی شده است. خانه‌ای که امروز چون نگینی در کوچه حاج رسولی های خیابان چهارباغ پایین اصفهان می‌درخشد. همچنین سرای بدیع دارای چند واحد اقامتی است که جهت اهداف خاص و متناسب با امکانات سرای بدیع در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد. بنا بر فضای تاریخی و قدیمی خانه در اینجا با انواع غذاها و نوشیدنی های بومی و سنتی پذیرایی می‌شود. این بنا دارای سیصد ویترین و جانمایی جهت نمایشگاه و فروشگاه آثار هنری و صنایع دستی است. سرای بدیع ( خانه حاج رسولی های اسبق ) به شماره 9060 به ثبت میراث فرهنگی استان اصفهان در آمده است.

کاخ هشت بهشت

در کنار چهار باغ اصفهان کاخ ها و کلاه فرنگی های با صفایی ساخته شده بوده که از‌ آنها تنها کاخ هشت بهشت باقی مانده است. این کاخ که زمانی به عنوان زیباترین کاخ دنیا نامیده می‌شده است در سال 1080 هجری و در زمان شاه سلیمان صفوی ( دوران صفویه ) در نزدیکی باغ بلبل بنا شده است. کاخ در دو طبقه بر روی یک هشت ضلعی به بلندای 130 سانتی متر ساخته شده است. بنای کاخ طرحی هشت پهلو دارد و تلاش شده با توجه به نام کاخ، الگوها و نمادهایی از عدد هشت به اجرا درآورده شود. چنان چه شمار واحدهای ساختمانی هشت تا، حوض مرکزی هشت پهلو است، آجرهای کف پوش هشت پهلویی نیز دارد. اتاق های دو واحد ساختمانی آن نیز هشت پهلو است. باغ وسیعی که عمارت در وسط آن واقع شده به نام باغ بلبل جزئی از باغ بزرگ و وسیع نقش جهان بوده است که شاه اسماعیل اول در اصفهان احداث کرد که قابل ذکر است دوران صفوی اوج قدرت و عظمت باغ سازی ایرانی بوده است و در زمان جانشینان او به خصوص شاه عباس اول قسمتی از این باغ به میدان و قسمت‌های دیگر آن به چهار باغ و باغ‌های گوناگون اطراف آن تبدیل می‌شود. از مهم‌ترین این باغ‌ها می‌توان باغ چهلستون، باغ گلدسته، باغ نارنجستان، باغ بادامستان، باغ دمور، باغ نگارستان، باغ خیمه‌گاه و باغ بلبل در ضلع شرقی چهارباغ، باغ تخت در ضلع غربی چهارباغ را نام برد. زیبایی این باغ و درختان، حوضچه ها و جوی های در آن و عمارت های بزرگ با تزئینات زیبا و شگرف واقع در‌ آنها به قدری زیبا بوده که تمام سیاحان گذشته از دیدن آن شگفت زده می‌شدند اما در دوره قاجار و در زمان حکمرانی ظل‌السلطان پسر ناصر الدین شاه تغییرات زیادی در این باغ ها انجام شده، تعداد زیادی فروخته شده، کاخ ها و عمارت ها از بین رفته و از این باغ وسیع تنها باغ بلبل با وسعت کمتر که در حال حاضر به نام پارک شهید رجایی نامیده می‌شود و عمارت هشت بهشت در آن باقی مانده است . این باغ و کاخ در آن به شماره 227 به ثبت ملی رسیده است.

موزه هنرهای تزئینی (رکیب خانه)

موزه هنر های تزئینی اصفهان در عمارت رکیب خانه، یکی از عمارت هایی که در بافت قدیمی و مرکز شهر اصفهان و نزديک بناهای مشهوری همچون «تالار اشرف»، «کاخ چهلستون»، «عالي قاپو» و «توحيد خانه» قرار دارد.
در اوايل قرن يازدهم هـ.ق حدود ۴۰۰ سال پيش مقارن با سلطنت شاه عباس اول، احداث و جهت نگهداري لوازم سوارکاري و يراق آلات و مرکب هاي سلطنتي مورد استفاده قرار مي گرفت. عمارت رکيب خانه با انقراض حکومت صفويه متروک شد و بعدها در دوران قاجار به دستور ميرزا ظل السلطان (فرزند ناصرالدين شاه قاجار) پس از انجام الحاقات و تعميراتي به سبک و سياق روز، به عنوان اندروني اختصاصي «ظل السطان» مورد استفاده قرار گرفت .
در دوران پهلوي اين ساختمان به اداره آمار و ثبت احوال اختصاص يافت و بار ديگر تغييراتي خصوصا در جبهه غربي آن صورت گرفت.
در سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، پيرو مصوبات شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران، سازمان ميراث فرهنگي کشور درصدد برآمد تا عمارت تاريخي «رکيب خانه » را مرمت و بازسازي نمايد و از آن به عنوان يک مجموعه فرهنگي استفاده کند، لذا با صرف بيش از دو سال وقت و هزينه قريب به يک ميليارد ريال و با انتقال حدود چهار هزار اثر فرهنگي- هنري از موزه هنرهايي تزييني سابق تهران و ساير موزه هاي سازمان با تاييدات خداوند « موزه هنرهاي تزييني ايران » در ۲۹ مردادماه ۱۳۷۵ شمسي گشايش يافت و رسما فعاليت خود را آغاز کرد.
موزه هنرهاي تزئيني ايران با فضايي به مساحت ۲۶۰۰ متر مربع و حدود ۱۲۰۰ متر فضاي مفيد نمايشگاه با در برگرفتن هفت بخش دايمي و با نگارخانه جانبي، هم اکنون صدها اثر نفيس هنري را جهت بازديد عموم علاقمندان عرضه نموده است.
این موزه هفت بخش را شامل می‌شود : ۱-خط و کتابت ۲-آثار لاکي و روغني ۳-دستبافته ها و رودوزي هاي سنتي ۴-نگارگري 5-آثار فلزی ۶-آثار چوبی 7- بخش آبگینه
این عمارت داراي کتابخانه تخصصي نیز مي باشد و بطور متوسط حدود ۱۵۰۰ جلد کتاب هنر دارد. شرايط عضويت در موزه داشتن سابقه هنري – نمايشگاهي و تحصيلات هنري است.
همچنین برنامه های جانبی فرهنگی هنری در این مکان برگزار می‌گردد که شامل برگزاري نمايشگاههاي مختلف هنري- برگزاري نشستها- همايشها- سخنرانيها و ميزگردهاي تخصصي – برپائي مراسم ويژه و يادبودها و ... مي باشد.

موزه هنرهای معاصر اصفهان

موزه هنر های معاصر اصفهان در عمارتی زیبا و تاریخی مربوط به دوره صفویه در بافت تاریخی و مرکزی شهر اصفهان، نزدیکی کاخ چهل ستون واقع شده است. اين بنا در زمان حکومت قاجار تجديد بنا گرديده و مسعود ميرزا حاکم وقت اصفهان آنجا را محل سکونت خود قرار داد. در زمان رژيم پهلوی نيز به عنوان ساختمان استانداري مورد استفاده قرار مي گرفت. با انتقال استانداري اصفهان به محل جديد، اين عمارت که تقريباً مخروبه شده بود به همت شهرداري اصفهان مرمت و در بعضي موارد بازسازي کامل گرديد و به موزه هنرهاي معاصر اصفهان تبديل شد و در اسفند ماه ۱۳۷۳ رسماً مورد بهره برداري قرار گرفت . اين عمارت زيبا در دو طبقه بنا شده و داراي ۶ سالن نمايشگاهي، کتابخانه، امور اداري و سالن اجتماعات مي باشد. این مجموعه محلی برای جلسات هنرمندان، برپايي نمايشگاههاي هنري در سطوح استاني، ملي و بين المللي، برگزاری جلسات و سمینار های تخصصی، تحقیق و پژوهش و آشنا سازی مردم و هنرمندان با هنر های معاصر است. موزه هنر های معاصر اصفهان حاوي قرآن‌هاي نفيسي است که بازديد از آن براي علاقه‌مندان رايگان است. از نمونه قرآن‌هايي که در اين موزه هستند قرآني است که از اول هر سطر تا آخر قرآن با حرف "الف" يا حرف "واو" شروع مي‌شود، بدون اين که تغيير خط به صورت ريز يا درشت‌نويسي صورت گيرد. قرآني با ۷۰ ترجمه خارجي در اين موزه وجود دارد. همچنين قرآني با خط "ريحان" که بعد از ۱۰۰ سال دوباره به اين خط کار شده و هر برگ اين قرآن با تذهيب متفاوتي تزيين شده است. و نمونه قرآن‌هاي ديگري که در دنيا منحصر به فرد است و يک نمونه از آن در موزه قرآن، موزه هنرهاي معاصر به نمايش گذاشته شده است. در اين موزه بيش از ۵۵ جلد از نفيس‌ترين قرآن‌هاي کريم و ارزشمندي از آثار نادقلي نادري اهدا شده است. اين قرآن ها با بيش از ۴۰۰ سفر به نقاط مختلف دنيا گردآوري شده است. در اين سفرها تحقيقات فراواني در کتابخانه‌ها و موزه‌هاي دنيا انجام شده که در نتيجه اين يافته‌ها از ۱۴ جلد قرآن کريم عکس‌برداري انجام شد. قدمت قديمي‌ترين قرآني که در اين تحقيقات گردآوري شده است، به دوره عثماني و صدر اسلام باز مي‌گردد.

عمارت کازرونی بوشهر

عمارت کازرونی بوشهر که از بناهای مربوط به اوایل دوره قاجار است در بوشهر محله قدیمی بهبهانی واقع شده است. مالک این عمارت سید محمد رضا کازرونی است که از تاجران نامدار بوشهری است. ساختمان ها در بوشهر شبیه به بناهای دو بندر کراچی و بمبئی هستند و همین نوع ابنیه را می‌توان در دیگر مناطق ساحلی خلیج فارس نیز دید. از ویژگی های این بناها مرتفع بودن آن هاست، ساختن خانه های چند طبقه در این شهر متداول بوده است، مردم برای گریز از گرمای طاقت فرسای تابستان در این فصل به طبقات بالا نقل مکان می‌کرده اند، در ضمن وجود درها و پنجره های متعدد برای اتاق های وسیع موجب ورود باد از هر طرف شده و اندکی از فشار گرما می‌کاست.عمارت کازرونی بوشهر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۰۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

باغ شاهزاده ماهان

باغ شاهزاده یا باغ شازده یکی از زیباترین باغ‌های تاریخی ایران محسوب می‌شود. این باغ در حدود 2 کیلومتری شهر ماهان و حوالی شهر کرمان و در دامنه کوه‌های تیگران واقع شده و مربوط به اواخر دوره قاجاریه است. ارتفاع این منطقه از سطح دریای آزاد 2020 متر است. این باغ مساحتی قریب به 5/5 هکتار دارد. دو مجموعه شرقی و غربی دارد. کوشک یا همان عمارت‌های آن بسیار زیباست و به صورت دو آشکوبه ساخته شده‌است و سر در آن از معماری خیلی زیبایی برخوردار است که آن را از سایر باغ‌های ایرانی متمایز و ممتاز می‌سازد. فواره‌های آن چشم هر بیننده‌ای را نوازش می‌دهد. این فواره‌ها که در طول باغ قرار دارند زیباترین فواره باغ‌های ایرانی هستند. زیرا سایر باغ‌های ایرانی کمتر فواره داشته‌اند و یا اگر داشته‌اند به این زیبایی نبوده‌اند. فواره‌های زیبای باغ شاهزاده بر اساس اختلاف ارتفاع و نه هیچ نیروی دیگری فعال هستند که این خود دلیلی بر هوش و ذکاوت مردمان کرمان زمین است. طول باغ شاهزاده کرمان 407متر و عرض آن 122 متر است. و بزرگترین و زیباترین باغ تاریخی ایرانی محسوب می‌شود. این باغ همه ساله و به ویژه در فصل تابستان و بهار شاهد بازدید تعداد بیشماری از گردشگران از نقاط مختلف کشور است که این باغ دیدنی و دلفریب را برای تماشا انتخاب می‌کنند.

باغ و عمارت دولت آباد

مجموعه باغ دولت آباد که نمونه ای از معماری دوره زندیه است توسط محمد تقی خان یزدی معاصر شاهرخ میرزای افشار و کریم خان زند در سال 1160 هجری قمری ساخته شده است. محمد تقی خان مشهور به « خان بزرگ » سرسلسله خاندان خوانین یزد و مرد مقتدر عهد خویش بوده است. خان ابتدا قناتی به نام دولت آباد ایجاد کرد و از آب قنات، باغ دولت آباد را به وجود آورد و در آن چند دست عمارت و حوض ها و جدول های آب متعدد در فضای باغ ساخت. باغ دولت آباد پس از محمد تقی خان رو به ویرانی رفت و اگرچه دوباره مورد مرمت قرار گرفت ولی هیچگاه به آبادانی و دلگشایی عهد خان بزرگ بازنگشت. این بنا شامل سه عمارت هشتی، سردر و تالار آیینه است. عمارت هشتی شامل هوضخانه و بادگیر مرتفع می‌شود. این بادگیر که بلندترین بادگیر جهان است قبلا بلند تر از وضع کنونی بوده و سالها قبل، از ترس ریختن، قسمتی از آن را خراب کرده اند. این بادگیر ارتفاعی به طول 33 متر و 80 سانتی متر دارد و از خصوصیات بارزش هشت ضلعی بودن آن است که باعث می‌شود باد در هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین آن هدایت شود و پس از برخورد به سطح آب حوضچه زیر بادگیر، هوای خنکی در داخل آن ایجاد کند. در میانه این عمارت بنای کلاه فرنگی است و حوضچه های سنگ مرمرین که بوسیله جوی های رابط، به یکدیگر راه می‌یابند و وارد حوضچه بزرگ زیر گنبد کلاه فرنگی می‌شوند. سنگ های مرمر بکار گرفته شده را همگی از معادن مرمر مراغه و تبریز می‌آورده اند. عمارت میانی که در ضلع شمال غربی واقع است و به نام بهشت آیین ( تالار آیینه ) خوانده می‌شود دارای نقوش اسلامی آیینه بوده است و در حال حاظر از آیینه های مسدس اسلیمی هیچ نوع اثری نیست. یک چهار طاقی با طاق نماهای داخلی که جهت وروردی ضلع جنوبی ساخته اند و مورد استفاده است اقتباس از چهره طاق های ساسانی است. باغ دولت آباد که مدت ها قبل محل اقامت کریم خان زند در یزد بوده است از نظر طراحی باغ در شمار زیباترین باغ های دوره زندیه و قاجاریه محسوب می‌شود. این باغ و عمارت آن به شماره 774 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. همچنین باغ دولت آباد یکی از باغ‌های ایرانی ثبت شده در میراث جهانی توسط یونسکو است.

کاخ گلستان

کاخ گلستان مجموعه‌ای از بناهاست که در میدان ارگ تهران واقع است. بناهای این کاخ در زمان‌های مختلف ساخته شده‌اند. کاخ گلستان بخشی از ارگ سلطنتی تاریخی بوده است. مجموعه گلستان که نامش همیشه با سلسله قاجار همراه بوده در زمان شاه عباس صفوی ساخته شد و در زمان کریمخان زند با اضافه شدن دیوان خانه به آن، سر و شکلش به کلی عوض شد، اما اهمیت واقعی این مجموعه به دوران آقامحمدخان قاجار برمی گردد. آقامحمدخان بعد از غلبه بر لطفعلی خان زند در نوروز سال بعد در این کاخ تاجگذاری کرد و با این حرکت اهمیت ارگ سلطنتی گلستان را افزایش داد. بعد از او فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه هم همین رویه را پیش گرفتند و جشن های تاجگذاری را در این کاخ برگزار کردند. ناصرالدین شاه به واسطه سفرهایی که به اروپا داشت تحت تاثیر معماری غربی، تغییرات زیادی در کاخ گلستان به وجود آورد. دوره ناصرالدین شاه آخرین دورانی بود که کاخ گلستان تغییرات عظیم ساختاری را به خود دید. در دوره سه پادشاه آخر قاجار، ارگ سلطنتی کم و بیش ظاهر خود را حفظ کرد و شاهد تاجگذاری پهلوی اول و دوم هم بود. کاخ گلستان نه تنها یادگارهای زیادی از دوران قاجار را به صورت موزه در خود حفظ می‌کند، بلکه خود این مجموعه هم به واسطه قرار گرفتن در مرکز حوادث سیاسی مثل انقلاب مشروطه، بخشی از تاریخ زنده تهران است. هر چند کاخ گلستان در حال حاضر با وسعتی برابر با 5/4 هکتار ( یک دهم وسعت اولیه ) در بخشی از شهر تهران به صورتی عضوی غریب از اندام شهری از هم گسیخته واقع شده است و اطراف آن مملو از ساخت و سازهای جدید و بی هویت با عملکرد های نا همگن با آن است اما در تیرماه 1392 خورشیدی در سی‌وهفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در کامبوج، این کاخ در فهرست میراث جهانی این سازمان به ثبت رسید.

مجموعه سلطنتی پاسارگاد

مجموعه سلطنتی پاسارگاد در مرکز پاسارگاد قرار گرفته‌است واز تعدادی کاخ تشکیل شده که در اصل در محدوده مجموعهٔ باغها که به چهار باغ معروف بوده،قرار دارند. بدنهٔ اصلی کاخ‌ها از سالن‌های ستون‌دار تشکیل شده‌است که شامل :
1)تالار عمومی 2) کاخ اختصاصی (کاخ مسکونی کوروش بزرگ) 3) کاخ دروازه 4) کاخ بارعام (کاخ پذیرایی کوروش که در آن از مهمانان و مقامات ملل پذیرایی می‌کرد)

تخت جمشید

تخت جمشید(پرسپولیس) ،مجموعه ای از کاخهای بسیار باشکوهی است که ساخت آنها در سال ب512 قبل از میلاد آغاز شد و اتمام آن 150 سال به طول انجامید. تخت جمشید در مرکز استان فارس، 10 کیلومتری شمال مرودشت و در 57 کیلومتری شیرازقرار دارد. طرف شرقی این مجموعه کاخ‌ها بر روی کوه رحمت و سه طرف دیگر در درون جلگه مرودشت پیش رفته‌است. تخت جمشید بر روی صفّه یا سکوی سنگی که ارتفاع آن بین 8 تا 18 متر بالاتر از سطح جلگهٔ مردوشت است، واقع شده‌است.
ساختمان تخت جمشید در زمان داریوش اول در حدود 518 ق. م، آغاز شد. نخست صفه یاتختگاه بلندی را آماده کردند و روی آن تالار آپادانا و پله های اصلی و کاخ تچرا را ساختند. پس از داریوش، پسرش خشایارشاه تالار دیگری را بنام تالار هدیش را بنا نمود و طرح بنای تالار صد ستون را ریخت. اردشیر اول تالار صد ستون را تمام کرد. اردشیر سوم ساختمان دیگری را آغاز کرد که ناتمام ماند. این ساختمانها بر روی پایه هایی ساخته شــده که قسمتـی از آنها صخره های عظیم و یکپارچه بوده و یا آنها را در کوه تراشیده اند .
معماری هخامنشی، هنری است از نوع تلفیق و ابداع که از سبک معماریهای بابل و آشور و مصر و شهرهای یونانی آسیای صغیر و قوم اورارتو اقتباس شده و با هنر نمایی و ابتکار روح ایرانی نوع مستقلی را از معماری پدید آورده است. هخامنشیان با ساختن این ابنیة عظیم می‌خواستند عظمت شاهنشاهی بزرگ خود را به جهانیان نشان دهند. کتیبه بزرگ داریوش بزرگ بر دیوار جبهه جنوبی تخت جمشید، آشکارا گواهی می‌دهد که در این مکان هیچ بنایی از قبل وجود نداشته‌است. وسعت کامل کاخ‌های تخت جمشید 125 هزار متر مربع است.
همچنین موزه تخت جمشید که در سال 1311 در این مجموعه ساخته شده است و بنای آن مشابه بناهای باستانی هخامنشی است، در کاخ حرمسرای خشایارشاه هخامنشی قرار دارد. موزه تخت جمشید در سال 1316 افتتاح شد و امروزه علاوه بر آثار بازیافته در تخت جمشید، آثاری از دوره های ماقبل تاریخ و دوره اسلامی را نیز نمایش می‌دهد.

مجتمع باغ امیر

عمارت باغ امیر سمنان، یکی از بناهای زیبا و دیدنی شهر سمنان است که قدمت آن به اواخر حکومت قاجاریه بر می‌گردد. این عمارت بین سالهای 1275 تا 1285 توسط استاد معمار باشی و به دستور و هزینه صاحب بناحاج میرزا آقا فامیلی احداث شده است. علت نام گذاری بنا به عمارت باغ امیر، همجواری آن با باغ بزرگ امیر اعظم بوده است. امیر اعظم مشهور ترین حاکم ایالت قومس (استان سمنان فعلی) بوده است که در سال 1295 هـ. ش، به ضرب گلوله کشته شد.عمارت و باغ امیرکه به تبعیت از معماری صفوی ساخته شده است در متراژی به وسعت سه هزار متر مربع قرار دارد، که دارای دو باغ و دو منزل مسکونی بوده است.بخش های خانه امیر سمنان شامل بخش‌های چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، آب، اتاق نشیمن، اسناد، سینما و عکس، موسیقی، مطبخ و … است. مجتمع تاریخی، فرهنگی، گردشگری باغ امیر به دو فاز تقسیم می‌شود: فاز اول آن موزه است که شامل بخش های چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، اسناد، موسیقی، عکس و سینما بوده که در تاریخ 27 /12/ 94 با حضور مسئولین شهر به بهره برداری رسیده است و فاز دوم آن سفره خانه سنتی است که در آینده نزدیک به بهره برداری خواهد رسید.

عمارت دهدشتی

عمارت دهدشتی یا عمارت روغنی بوشهر در شهر بوشهر خیابان انقلاب پشت بانک مسکن شعبه مرکزی است و از لحاظ واقع شدن در بافت قدیم، در چهار محل، محله دهدشتی است.
این اثر یکی از آثار تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.
ساختمان دارای چند ارسی زیبا با گره چینی و شیشه های رنگی است.
عمارت دهدشتی کاربری تجاری، مسکونی داشته است و هم اکنون این عمارت به مرکز تحقیقات و موزه معماری تبدیل شده است.
بنا از سال 77 توسط میراث فرهنگی بوشهر مرمت شده است. عمارت دهدشتی از ویژگی‌های معماری سنتی بوشهر برخوردار است از جمله اینکه پس از باز شدن در و دروازه ورودی خانه و قلعه، دیواری برای جلوگیری از دید مستقیم و جدا کردن اندرونی با بیرونی ساخته می‌شده است یا پرده‌ای ضخیم یا گلیمی، کار این دیوار را انجام می‌داده است.
سکوی کنار در ورودی از دیگر خصوصیات معماری بناهای این منطقه است که همچون سایر عناصر با کارکردی خاصی تعریف و ساخته شده است.
این سکو با این هدف مورد استفاده قرار می‌گرفت که مهمان می‌توانست در انتظار باز شدن در نشسته و رفع خستگی کند.

عمارت ملک

مجموعه ساختمان های عمارت ملک در حدود ۱۰۰ سال قدمت دارد و در پنج کیلومتری شهرستان بندر بوشهر و در نزدیکی میدان بهمنی قرار گرفته است .
این عمارت متعلق به یکی از ثروتمندان بوشهر به نام “محمد مهدی ملک التجار” بوده است.
عمارت یاد شده که هم اکنون پناهگاه خانواده هایی از قشر بسیار ضعیف جامعه است، چیزی جز مخروبه ‌ای با دیوار ‌های سیاه و در ‌های شکسته شده از آن باقی نمانده است.
بنا به گفته یکی از ساکنان این عمارت، در حال حاضر این ساختمان محل زندگی ده ها خانواده بی سر پناه شده است که هر یک در یکی از اتاق های این بنا زندگی می‌کنند، با توجه به صحبت هایی که با یکی از بچه های ساکن این عمارت نیز داشتند، هیچگونه امکاناتی از قبیل برق در این ساختمان موجود نیست
و ساکنان آن در شرایط خاصی بسر می‌برند و این در حالیست که ظاهرا اقدام خاصی برای اسکان ساکنان این عمارت در مکان مناسب دیگر و حفظ و مرمت این بنای تاریخی صورت نگرفته است.
امیدواریم هر چه زودتر این بنای تاریخی که در در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است دوباره ارزش گمشده ‌ی خود را باز یابد.

عمارت گلشن

عمارت گلشن بوشهر مربوط به دوره قاجاریه است و در خیابان ساحلی محله بهبهانی در پشت اداره بندر بوشهر واقع شده است فاصله عمارت گلشن تا دریا 10 متر است. این بنا یکی از آثار تاریخی و از نقاط دیدنی شهر بوشهر در جنوب ایران است.
این بنا مربوط به شخصی تاجر به نام آقای گلشن بوده و کاربری مسکونی – تجاری داشته است این خانه سپس توسط سید محمدرضا کازرونی یکی دیگر از تجار بوشهری خریداری و هم اکنون در تملک میراث فرهنگی و گردشگری و محل استقرار موزه سنگ است.
ساختمان دارای حیاط مرکزی و تمامی اتاق‌ها اطراف آن می‌باشند که همگی با درهای دو لنگه با هم اربتاط دارند. درب و پنجره‌ها از جنس چوب ساج و دریایی و پوشش سقف از چوب چندل (صندل) است. سیستم خنک کننده ساختمان وجود درهای متعدد است.
بیش تر اتاق‌ها پنج دری هستند و بین آن‌ها راهرو وجود دارد. این بنا با مساحت ۱۲۳۰ متر، پهنای ۸۸۹ مترمربع و اعیان ۱۰۴۱ متر مربع، همانطور که گفته شد
در حال حاضر با کاربری اداری فرهنگی مورد استفاده است و از سال ۱۳۶۵ تاکنون که توسط میراث فرهنگی خریداری شده مرتب مورد تعمیر قرار می‌گیرد.
البته شکل اولیه ساختمان حفظ شده و فقظ مصالح پوسیده تعویض و مرمت شده و نمای بیرونی آن سفید کاری شده ‌است.
عمارت گلشن بوشهر در تاریخ ۳ اسفند ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است

موزه مردم شناسی (عمارت طاهری) بوشهر

بنای موزه مردم شناسی معروف به عمارت طاهری که قبل از آن به عمارت بلدیه شهرت داشته در دوره قاجاریه محل سکونت آقای سیادت اولین شهردار یا رئیس بلدیه بندر بوشهر بوده است.بنای عمارت طاهری یا موزه مردم شناسی استان بوشهر در جداره ساحلی محله بهبهانی بافت تاریخی فرهنگی بندر بوشهر قرار گرفته و چشم اندازی زیبا به خلیج فارس دارد و در نوع خود جلوه های هنر معماری سنتی بوشهر را به نمایش می‌گذارد.
این موزه از بخش های مختلفی تشکیل شده است. در طبقه اول راهروی ورودی،نقشه های هوایی بندر بوشهر،ماکت بافت تاریخی فرهنگی(چهار محل) تابلوهای تصاویر آثار تاریخی طبیعی،اتاق آب،اتاق مطبخ یا آشپزخانه،اتاق حنابندان در طبقه اول در حیاط،ابزار آلات کشاورزی و ماکت شناور سنتی یا لنج قرار دارد.در طبقه دوم بنا چند نمونه از مشاغل مربوط به بازار قدیم بوشهر (آهنگری،خیاطی و حجره فروشی صنایه دستی حصیری اتاق اشیا زینی و لوازم منزل در دوره قاجاریه،اتاق نشیمن بوشهری و اتاق موسیقی سنتی و آئینی بوشهر ساخته شده است.در راهرو و بالکن طبقه دوم نمونه هایی از آبزیان خلیج فارس و صنایع دستی دریایی به نمایش گذاشته شده است.

موزه دریا و دریا نوردی خلیج فارس

موزه دریانوردی خلیج فارس در بوشهر شامل ساختمان کنسولگری و عمارت کلاه فرنگی است که در آن غرفه‌های مختلف ادوات و تجهیزات نظامی و نیروی دریایی به نمایش درآمده است.
موزه دریا و دریانوردی خلیج فارس، یکی از موزه‌های استان بوشهر است. این موزه در سال ۱۳۸۷ تاسیس گردید.
عمارت کلاه فرنگی در سال 1858 میلادی به عنوان مقر تابستانی نمایندگی انگلیس در منطقه سبز آباد بوشهر تاسیس و بعدها به مقر دائمی سرکنسولگری انگلستان در این شهرستان تبدیل شد.
ماکت‌های لنج، تجهیزات پزشکی و بهداشتی کشتی‌های نظامی، تابلو آموزش گره‌های دریایی، نقشه‌های تاریخی، ماشین‌های تایپ لاتین و فارسی قدیم مورد استفاده در کشتی، انواع سنگ‌ها، صدف‌ها و موجودات دریایی نیز در این موزه نگه‌داری می‌شود.
در محوطه بیرونی عمارت کلاه فرنگی نیز انواع قایق های جنگی و نظامی، زیردریایی‌ها، شناوهای مجهز به تجهیزات نظامی که در دوران دفاع مقدس به دست مهندسان ایرانی طراحی و ساخته شده و کشتی پرسپولیس به نمایش گذاشته شده است.
موزه دریا و دریانوردی بوشهر هم اکنون به عنوان یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری این استان مطرح است. این امکان برای بازدیدکنندگان فراهم شده تا در اتاقی ویژه، بتوانند فیلم از آب بیرون آمدن کشتی پرسپولیس در دو ماه را تماشا کنند.

عمارت حاج رئیس

خانه حاج رئیس بوشهر مربوط به دوره قاجار است و در بوشهر خیابان گمرک شنبدی جنب مسجد پلاک ۶ واقع شده است این عمارت بزرگ به وسیله حاج عبدالرسول طالبی ملقب به رییس التجار و مشهور به حاج رییس احداث گردید
به بیان دیگر این بنای ارزشمند و مرتفع و عظیم، برفراز تپه ای کم ارتفاع در فاصله شش متری آب دریا و در محدوده اداره بندر و کشتیرانی قرار گرفته است.
مجموعه حاج رییس به علت وسعت و بزرگی، پیچیدگی و ارتباط تمام حیاط ها به یکدیگر، از جمله بناهای منحصر به فرد به فردی است که مدتی توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری (کارفرما) مهندسان و مشاور ارگ بم کرمان (مشاور طرح) و شرکت استوار سازه (پیمانکار طرح) مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و در اخبار آمده است هم اکنون اجرای طرح مرمت واحیای مجموعه حاج رئیس واقع در بوشهر درحال انجام است.
این اثر در تاریخ ۷ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۲۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.